موسیقی اقوام ایران حامل یک فرهنگ است
تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۰۱۶۸۳
به گزارش قدس آنلاین، حدود ۴ ماه قبل،(۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱) محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در حاشیه سفر استانی خود به آذربایجان غربی، با خضر قادری گرماوی متخلص به «خله درزی» از اساتید مطرح موسیقی فولکلور کردی دیدارکرد.
استاد خضر قادری ۱۰۷ سال سن دارد و در شهرستان سردشت این استان زندگی می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تلاش کردم حافظ آواها و نغمه های کهن کردی باشم
استاد خضر قادری گرماوی، سوم فروردین ماه به سال ۱۲۹۵ در روستای گرماب علیا، دهستان الان شهر سردشت، متولد شده و بی‌تردید باید گفت آخرین نسل خنیاگران موسیقی این منطقه است. هنرمندی که طی این سال‌ها، با زبان و گویش کردی، که خاستگاه منطقه اوست، توانسته مقام‌های این موسیقی کهن را به چشم و گوش علاقه‌مندان و عاشقان این هنر برساند، تا آنجا که آوازه هنرش آن سوی آب‌ها هم شنیده شده است.
جالب است بدانید، خضر قادری در زمینه موسیقی آموزشی ندیده و هیچ تحصیلاتی نداشته و به‌صورت خودآموز، از ۱۲ سالگی این مسیر را دنبال کرده و همان‌طور که اشاره شد، حافظ مقامات کهن کردی است.
این هنرمند پیشکسوت می گوید: «از دوران کودکی، صدای موسیقی به گوشم آشنا بود و این صداها را از کوچه پس‌کوچه‌های روستایی که در آن زندگی می‌کردم، می‌شنیدم. آوا و نوای نوازنده‌ها و خوانندگانی که از اساتید آن دوران بودند، همچون استادان رسول گردی، طاهر توفیق، حاج محمود عزیز، کدخدا عبدالله و غیره که در قهوه‌خانه‌ها یا دیگر مکان‌های عمومی ساز می‌نواختند، می‌خوانند و اجرا می‌کردند و من نیز تلاش کردم این موسیقی‌ها را از بر کنم و این آغازی بود در پیگیری این هدف و سعی‌ام بر این بود حافظ این آواها و نغمه‌ها باشم. درواقع این موسیقی‌ها را از مردم آموختم و به هر کجا که سفر کردم آنها را با جان و دل شنیدم و به خاطر سپردم.»
استاد قادری حدود ۲۷ سال در روستای «گرماب علیا» که زادگاهش بود، روزگار گذراند و بعد از آن به روستای «باغی» نقل مکان کرد و پس از آن به شهرستان «سردشت» رفت و مدت زمانی است، سال‌های زندگی‌اش را در این مکان سپری می‌کند. حرفه او در دوران نوجوانی و جوانی چوپانی بود و از همان ابتدای آشنایی با صدای طبیعت، این صدا در وجودش تنیده شده بود و بی‌تردید باید گفت تبحرش در نواختن ساز شمشال بی‌ارتباط با این موضوع نبوده و نیست؛ سازی که از خانواده سازهای بادی است و در مناطق کردنشین، تقدس خاصی داشته و دارد و از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین سازهای این منطقه است.
در واقع شمشال همان نی چوپانان بوده که در مراسم عروسی و جشن‌ها، مقام‌ها و نواهای محلی را با آن اجرا می‌کنند. بخش‌هایی از مقام‌های کردی همچون «بیت»، «حیران» و «لاووک» که استاد قادری در اجرای تمامی آنها تبحر خاصی دارد و البته در کنار آن، در نواختن ساز شمشال هم خبره است و همان‌طور که گفته شد، بی‌آنکه در این زمینه آموزشی دیده باشد: «یک پسر و پنج دختر دارم. در دوران نوجوانی، پدر و مادرم را از دست دادم و بعد از این اتفاق تلخ، شرایط زندگی برای من، خواهرم و دو برادرم بسیار مشکل شد و روزگارمان به سختی می‌گذشت. آن دوران در کنار تلاش شبانه‌روزی، برای امرار معاش و گذران زندگی، ایده‌هایی تازه در ذهنم شکل می‌گرفت.
آن زمان ابتدا حرفه‌ام، چوپانی بود و بعد از آن به کشاورزی مشغول شدم و چند سالی کتیرا را که همان گیاه «گون» است جمع‌آوری می‌کردم و بعد از آن حرفه‌ام را به زنبورداری تغییر دادم، تا حدود ۱۰ سال قبل هم به این کار مشغول بودم؛ اما یک اتفاق تلخ در بهار ۱۳۹۳ موجب شد، تمام زنبورهایم از بین بروند، بعد از آن به‌طور کلی کار را کنار گذاشتم و بازنشسته شدم. اکنون در کنار تنها پسرم(قادر) در خانه‌ای بسیار قدیمی با امکانات حتی‌المقدور زندگی می‌کنم و این روزها و شب‌ها را می‌گذرانم. باید بگویم در تمام این مدت که به کار کشاورزی و زنبورداری مشغول بودم، هرگز موسیقی را کنار نگذاشتم.»
نباید بگذاریم موسیقی اقوام ایران فراموش شود
استاد خضر قادری در بیشتر فستیوال‌های هنری داخلی و خارجی شرکت داشته است، آنگونه که چند سال قبل در سمینار «آرکی‌تایپ‌های آوازی هند و اروپایی» که توسط کنسرواتوار «چایکوفسکی» مسکو در این شهر برگزار شده بود، با همراهی محمدرضا درویشی و حمیدرضا اردلان در این فستیوال حضور پیدا کرد و شاید بتوان گفت دیدار با آخرین نسل راویان موسیقی اقوام ایران برای این دو پژوهشگر شناخته‌شده موسیقی کشورمان، ماندگار و خاطره‌انگیز باشد.
ناگفته نماند این استاد پیشکسوت در کنار اجرا در یک فستیوال بین‌المللی، در بسیاری از جشنواره‌های داخلی کشورمان که در شهرهای کرمان، سقز، مهاباد، اورامان، تهران و غیره برگزار شده، اجرا داشته است. نکته دیگر اینکه با وجود سال‌ها فعالیت این هنرمند پیشکسوت و شاید بتوان گفت کمتر شناخته شده، مراسم انگشت‌شماری در پاسداشت هنر او برگزار شده است.
نمونه آن سال ۱۳۸۳ بود که با حضور تعدادی از هنرمندان و فعالان مدنی شهرستان محل اقامت استاد، مراسم بزرگداشتی با حضور دیگر بزرگان این حوزه همچون کریم کابان، ماموستا نیاز، انور قره‌داغی و غیره برگزار شد. ۲۹ تیرماه ۱۴۰۱ هم لقمان خسروپور فرماندار سردشت آیین بزرگداشتی برای استاد برگزار کرد و او را شناسنامه فرهنگ و هنر موسیقی کردی عنوان نهاد؛ هنرمندی که مورد احترام مردم منطقه است.
این نوازنده پیشکسوت ساز شمشال، تا به امروز شاگردی نداشته اما تا آنجا که در توانش بوده هنرش را به علاقه‌مندان منتقل کرده است: «هیچ‌گاه شاگردی حضوری نداشتم اما اگر کسی علاقه‌مند به مقام‌های اصیل کردی بود یا نوازندگی شمشال، او را راهنمایی کردم و سعی داشتم آنچه را آموخته‌ام به او بیاموزم اگرچه امروزه این مقام‌های موسیقی کردی به‌طور کامل اجرا نمی‌شود و نسل جوان چندان علاقه‌ای به این موسیقی‌ها ندارند و مانند من این مقام‌های کهن را از بر نکرده‌اند.
من این موسیقی‌ها را با عشق و علاقه آموختم و هیچ گاه از این راه ارتزاق نکردم و آن را منبع درآمد خود قرار ندادم و جای تأسف است که باید بگویم نسل بعد از من ادامه‌دهنده این راه نخواهند بود چرا که آموختن موسیقی آوازی یا سازی دراین منطقه، از روی عشق و علاقه است و زمان زیادی صرف خواهد شد. بر این اساس دنبال کردن این هدف به معنای گذاشتن همه زندگی آن فرد بوده و چون بازگشت مالی ندارد جوانان ترجیح می‌دهند مسیر دیگری را در پیش بگیرند.»
استاد خضرقادری در این سال‌ها تلاش کرده با انتشار و در دسترس قرار دادن آثارش، علاقه‌مندان را به موسیقی فولکلور منطقه خود متوجه کند و بر این اساس بخشی از مقامات بیت و حیران را سال‌ها قبل روی نوارکاست ضبط کرده است، قطعاتی همچون«شب ونیمه شب»، «مهر و وفا»، «سیوه خان»، «آزیزه»، «قه ر و گل نظر»، «ئایشه گل»، «ناصر ومال مال» و غیره ایشان همچنین این قطعات را در جشنواره‌های مختلف هم اجرا کرده است.
جالب است بدانید تخلص استاد خضر قادری که «خله درزی» است وام گرفته از یکی از همین قطعات موسیقی کردی با همین عنوان است که سال‌های بسیار قبل آن را خوانده و بعد از آن به این نام شهره شد. اگرچه علاقه‌ای به این تخلص ندارد.او در پایان این گفت‌وگو همچنان تأکیدش حفظ موسیقی کهن ایران زمین است: «آرزو دارم جوانان، موسیقی اقوام ایران را یاد بگیرند و آن را حفظ کنند.
نباید بگذاریم موسیقی اقوام ما کمرنگ شود و رو به خاموشی برود. اگرچه متأسفانه نسل جوان به آوازهای کردی قدیمی علاقه چندانی نشان نمی‌دهند و یک رنگ دیگر گرفته‌اند؛ اما باید بدانند این موسیقی‌ها حامل یک فرهنگ است و نباید از بین برود و از مسئولین فرهنگی و هنرمندان درخواست دارم هنرمندان را حمایت کنند و نگذارند فرهنگ و هنر اصیل موسیقی ایرانی از بین برود و فراموش شود.»
منبع: ایران
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: خضر قادری موسیقی اقوام ایران موسیقی ها موسیقی کردی بعد از آن بعد از آن برگزار شد مقام ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۰۱۶۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بوشهر قلب تپنده موسیقی زندگی و حرکت است
ایسنا/بوشهر مدیرکل دفترموسیقی وزارت ارشاد گفت: بوشهر قلب تپنده موسیقی زندگی و حرکت است که می شود سال‌های سال در مورد به آن صحبت کرد و راجع به مشکلات آن به صورت اضطراری تر نشست و صحبت کرد و دغدغه ها را شنید و گلایه ها را گوش داد.
امیر حسین سمیعی شامگاه یکشنبه ۱۱ اردیبهشت در نشست هم اندیشی با هنرمندان موسیقی استان بوشهر گفت: کنسرت های موسیقی در بوشهر هیچ مشکلی برای مجوز ندارند و همه بر اساس قانون اجرا می شوند.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: تلاشمان این است که پهنای موارد بوروکراتیک کنار گذاشته شود و بی واسطه با شما صحبت کنیم، ما وافقیم اگر مشکلاتی وجود دارد آمده ایم برای این که بشنویم و تمام تلاشمان را به کار ببریم تا مشکلات کاهش پیدا کند.
وی ادامه داد: موسیقی در بوشهر زنده است، همین پویایی و دغدغه مندی که مطرح شد نشان از زنده بودن این شهر در حوزه موسیقی دارد، لذا معتقدم در بوشهر موسیقی برای تمام ابعاد زندگی از جمله کار، سوگ، شادی، حرکت و امید در جامعه در نوع خودش گزینه دارد.
سمیعی یادآور شد: ما تلاش می کنیم که به تمام کسانی که در حوزه فرهنگ و هنر فعالیت دارند نگاه تکریم و محبت داشته باشیم. تا جایی که قدرت داشته باشیم تلاش خواهیم کرد تا فاصله ما با هنرمندان کمتر شود و درصدد رفع مشکلات و دغدغه شما هستیم و باید همت کنیم تنش ها را کاهش داده و ظرفیت های کاری را شناسایی و افزایش دهیم.
وی در خصوص مشکلات سامانه ای مجوزهای موسیقی گفت: ما نمی توانیم همه را با یک چارچوب مقایسه و بررسی نماییم و مشکلات ساختاری و فرایندی دارد که این‌گونه مشکلات با همین نشست ها رفع خواهد شد.
وی در مورد سالن های موسیقی و سخت افزار تصریح کرد: باید تلاش کنیم با افزایش امکانات لازم و اساسی زمینه تسهیل اجرای کنسرت توسط شرکت های مجری را در شهرستان ها فراهم کنیم.
سمیعی اضافه کرد: باور داریم موسیقی به نشاط اجتماعی کمک می کند و همه تلاشمان این است که فضا را پویاتر کنیم.
وی در خصوص اینکه گروه‌های موسیقی در برخی فصول کم کار یا تعطیل می شوند، گفت: باید در این خصوص چاره اندیشی کرد و ایجاد رویدادهای اجرایی به تناسب آن ایام می تواند تاثیرگذار باشد و اگر در این مسیر موفق نبودیم باید از طریق صندوق هنر دنبال تدبیر و چاره‌اندیشی و راهکار باشیم.
در این نشست هنرمندان با بیان مشکلات، دیدگاهها و نظرات خود خواستار حمایت بیشتر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به موسیقی استان بوشهر شدند.
انتهای پیام
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت